Düşman işgali altındaki Anadolu ve Rumeli topraklarında Kurtuluş Savaşı'nı Mustafa Kemal Paşa önderliğinde başlatacak ve Cumhuriyet yolunda önemli adımların atılmasını sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) açıldı. yıllar önce, 23 Nisan'da. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılışı, bağımsızlık mücadelesinin en önemli aşamalarından biriydi.
Osmanlı Devleti'nin Birinci Dünya Savaşı'nda yenilmesi ve Mondros Mütarekesi'ne rağmen ülkenin işgal edilmeye başlanması üzerine Mustafa Kemal Paşa, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktı.
Amasya Genelgesi ile Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlar, “Milletin egemenliğinin millet tarafından sağlanacağını” ortaya koydu.
Osmanlı Mebusan Meclisi, 1919 sonbaharında yapılan seçimlerin ardından 12 Ocak 1920'de 168 üyeden 162'sinin katılımıyla toplandı. Mustafa Kemal Erzurum mebusu seçildi ancak Ankara'da kaldı. Anadolu yanlısı milletvekillerinin ve Rumeli Haklarını Müdafaa Cemiyeti'nin hakim olduğu bu Meclis, 28 Ocak 1920'deki gizli oturumunda Misakımilli'yi kabul etti.
16 Mart'ta İstanbul'un işgal edilmesi ve Kurtuluş Savaşı taraftarlarının tutuklanmasının ardından milletvekilleri ve aydınlar Ankara'ya kaçmaya başladı.
Parlamenterler Meclisi 18 Mart'ta son kez toplanarak Meclisin süresiz olarak tatil edilmesine karar verdi.
Mustafa Kemal, 19 Mart 1920'de yayınladığı genelgeyle Ankara'da “olağanüstü yetkilere sahip bir Meclis” toplanacağını duyurdu.
Genelgede, milletin bağımsızlığını ve Devletin kurtuluşunu güvence altına alacak tedbirleri incelemek ve uygulamak üzere milletin olağanüstü yetki vereceği bir Meclisin Ankara'da toplanması ve kayıp milletvekilleri arasında Ankara'ya gelebileceklerin yer alması talep edildi. ve bu Meclise katılmalıdır.
Feshedilen Osmanlı Mebusan Meclisi'nden kaçıp Ankara'ya gelenlerden 84'ü ilk Meclis'te yer aldı. Mustafa Kemal, 22 Nisan 1920'de Büyük Millet Meclisi'nin açılışını duyuran genelgede, bu Meclisin bundan böyle “tüm sivil ve askeri otoritelerin ve tüm milletin emir alacağı en yüksek düzlem” olacağını kaydetmişti.
23 Nisan 1920'de Hacıbayram Camii'nde cuma namazı ve kurban kesildikten sonra İttihat ve Terakki Kulübü olarak inşa edilen binada Türkiye'nin ilk Büyük Millet Meclisi açıldı. Cumhuriyet yolunda büyük adımların atılmasına olanak sağlayacak Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 103 yıl önce 23 Nisan'da açılışı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurtuluş mücadelesinin en önemli aşamalarından biriydi.
Ülkenin direnişi
Türkiye Büyük Millet Meclisi açılışından bu yana milli iradenin yansımasının sembolü olmuştur. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin ilk başkanı Mustafa Kemal Atatürk, 1 Mart 1920'de Meclis toplantılarının dördüncü yılının açılışında bunun önemine dikkat çekti.
Atatürk'ün sözleri tutanaklara şöyle yansıdı:
“Hepimiz gözümüzü, bilincimizin merkezi olan millete çevirelim. Erdemin, vefa ve samimi bağlılığın, yenilenme arzusunun, egemenlik ve istikbal sevgisinin sönmeyen ateşi orada yanıyor. Bu kutsal Ateş kendi içindeki cehaleti ve karanlığı yakacak ve bağımsızlığımızın önünde duran tüm engelleri yok edecektir. “Milletin karşısında, hak ettiği bağımsızlık karşısında, hak ettiği gelişme ve yenilenme arzusu karşısında , her güç. ancak milletin iradesine ve amaçlarına uymak şartıyla ayakta kalabilir. Milletin irade ve amaçlarına uymayanların akıbeti hüsran ve çöküştür.”