Kaynak, Getty Images
Bu haber BBC Türkçe’de ilk olarak 24 Haziran 2022’de yayımlanmıştı
Dünya Sıhhat Örgütü (WHO), 24 Ekim’i, ilk çocuk felci aşısını gören ABD’li hekim ve bakteriyolog Jonas Edward Salk’ı da anmak için Dünya Çocuk Felci Günü duyuru etmişti. WHO, Dünya Çocuk Felci Günü’yle her yıl, küçüklere yönelik aşı farkındalığını oluşturmak ve hastalıkla mücadelenin önemine dikkat çekmek istiyor.
İngiltere’de yetkili kurumlar çocuk felcinin başkent Londra’da kanalizasyon atıklarında görüldüğü ve ABD ve İsrail’de yayılmış olduğu uyarısında bulunuyor.
Yetkililer bunu yeterince kişinin aşı olmamasına bağlıyor ve tedavisi olmayan bu hastalığa karşı Londra’daki 1-9 yaş arası küçüklere destek dozu için ailelere davet yapıyor.
Çocuk felci nedir ve nasıl yayılır?
Çocuk felci, polio virüsünün yol açmış olduğu, omuriliği etkileyen ve sürekli felce, hatta ölüme neden olan bir hastalık.
Bu ciddi enfeksiyon yalnız aşı yöntemiyle kazanılan bağışıklık ile önlenebiliyor.
Virüsü taşıyan bir kişinin dışkısına temas yöntemiyle ya da öksürük ve hapşırma esnasında saçılan parçacıklarla bulaşıyor.
Virüs çoğunlukla beş yaşın altındaki evlatları etkiliyor.
Enfeksiyonun bulaştığı insanların ortalama yüzde 75’i herhangi bir semptom göstermiyor sadece bazılarında şu şikayetler görülebiliyor:
- Yüksek ateş
- Boğaz ağrısı
- Baş ağrısı
- Mide ağrısı
- Kaslarda ağrı
- Mide bulantısı
Enfeksiyonun görüldüğü kişilerin yüzde biri ile binde biri içinde değişen oranlarda, çocuk felci virüsünün sinir sistemine saldırması sonucunda bacaklara nüzul inmesi benzer biçimde ciddi rahatsızlıklar söz mevzusu olabiliyor.
Bu tip nüzul çoğunlukla geçici oluyor ve zaman içinde hareket etme yetisi geri kazanılabiliyor.
Sadece çocuk felci virüsünün nefes almak için kullanılan kasları etkilemesi durumunda dirimsel risk taşıyan rahatsızlıklar da görülebiliyor.
Çocuk felci aşısı kaç yaşlarındayken yapılıyor?
İngiltere’de geçmişte damla olarak kullanılan ve fazlaca etkin olduğu kabul edilen çocuk felci aşısı kullanılıyordu. Ondan sonra aşı formuna geçildi.
İlk çocuk felci aşısı bir bebeğe sekiz haftalıkken yapılırken, rutin çocukluk aşıları kapsamında 14 yaşına dek dört doz aşı daha uygulanıyor.
Çocuk felcine karşı bağışıklık kazanılması için bu aşıların tümünün olunması gerekiyor.
(*24*)
Türkiye’de Sağlık Bakanlığı aşı takvimine nazaran, çocuk felci aşısı; difteri, boğmaca, tetanoz, polio (çocuk felci) ve Hib menenjitine karşı sakınan DaBT-IPA-Hib (beşli karma aşı) halinde, bebeklikte 2, 4, 6 aylıkken yapılıyor ve 18 ve 48 aylıkken de pekiştirme aşıları şeklinde uygulanıyor.
Kaynak, Sıhhat Bakanlığı
Çocuklarınızı nasıl koruyabilirsiniz?
Ilk olarak çocuklarınızın aşı kartlarına bakarak herhangi bir aşılarının noksan olup olmadığını denetim etmeniz gerekiyor.
Eğer noksan bir aşı söz konusuysa aile hekiminize başvurmanız tavsiye ediliyor.
Sıhhat yetkilileri, bebeklere meydana getirilen ilk üç doz aşının çocuk felcine karşı güçlü bir koruma sağladığını söylüyor.
Sadece Haziran ayı itibarıyla Londra’da ilk üç dozun tamamını yaptıranların oranı yüzde 86. Ülke genelinde ise bu oranın yüzde 92 olduğu belirtiliyor.
2020/21 rakamlarına bakıldığında, Londra’da beş yaşındaki 34 bin çocuğun dördüncü doz çocuk felci aşılarını olmadıkları görülüyor.
Çocuk felci dünya genelinde bir mesele mu?
1988 yılından bu yana çocuk felci vakalarının sayısında yüzde 99 oranında bir düşüş yaşandı.
Çocuk felci vakalarının sayısı 1988’de 350 bin iken 2019’da bu sayı 175’e düştü.
Asya dışındaki tüm kıtaların çocuk felcinden temizlendiği açıklandı.
İngiltere’de çocuk felci vakası daha ilkin son olarak 1984 senesinde görülmüştü.
Virüse halen Afganistan ve Pakistan benzer biçimde aşının her insana ulaştırılmasının mümkün olmadığı ülkelerde rastlanıyor.
Kaynak, Getty Images
WHO’ya nazaran, 2020 senesinde dünya genelinde bebeklerin yüzde 83’üne çocuk felci aşısının ilk üç dozu yapılmış durumda.
Son 10 yılda dünya genelinde ağızdan damla olarak verilen çocuk felci aşısından 10 milyar doz uygulama edildi.
Aynı dönemde damla aşı uygulaması olmasaydı 6,5 milyonu aşkın çocuk polyovirüs sebebiyle nüzul olabilirdi.
Çocuk felci niçin ‘geri döndü‘?
İngiltere’de her yıl kanalizasyonlardan toplanan örneklerde oldukca düşük sayıda çocuk felci virüsü tespit ediliyordu.
Sadece şimdi ilk kez birkaç ay zarfında onlarca defa genetik bağlantılı virüslere rastlandı.
Londra’da tespit edilen çocuk felci virüsünün muhtemelen yakın geçmişte çocuk felci aşısı yaptırmış birinden yayılmış olduğu sanılıyor.
Yoruma kapalı.