Sigorta başlangıç yılına bağlı olarak değişen sosyal güvenlik sistemi, 94, 08 ve 2018 yıllarında işe başlayanlar için alternatif erken emeklilik fırsatları oluşturuyor. 3600, 4.500 ve 5.400 prim günü baz alınarak oluşturulan modellerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar erken yaşta emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve sigortalılık süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları yeniden şekilleniyor
Sosyal güvenlik sisteminde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları tekrar tanımlanıyor. 94, 08 ve 18 yıllarında çalışmaya başlayan sigortalılar için 3600, 4500 ve 5400 prim günü üzerinden kısmi emeklilik fırsatı sunuluyor. Yaş ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek oluşturulan bu modeller, erken yaşta emeklilik planı yapan vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de emeklilik sistemi, ilk işe başlama yılına bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için farklı gün sayısıyla erken emeklilik yolları sunuluyor. Sosyal güvenlik düzeninde yer alan bu alternatif hesaplamalar, eksik prim günü bulunan ya da çalışma süresi sınırlı kalan sigortalılara emeklilik kapısını aralıyor.
1994 öncesi için 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olan vatandaşlar, 15 yıl çalışma ve 3.600 gün prim koşullarını tamamladığında erken emeklilik imkânı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı 50, erkek sigortalılarda ise elli beş olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir seçenek sağlıyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
1999 sonrası sigorta girişi yapılan sigortalılar için kısmi emeklilik şartları daha ağır. Bu grup, 4.500 gün prim ve 25 yıl çalışma ile emekli olabiliyor. Kadınlar 58 yaşında, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, prim ödemelerini aksatmayan ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan vatandaşlara kolaylık tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en yüksek erken emeklilik şartları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5.400 günlük prim ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadınlar 58, erkekler 60 yaşında emekli olma hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az yüzde 40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, vergi indirimi hakkı ile yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. Prim günü ve çalışma yılı, engellilik oranına göre değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için 16 yıl ve 3700 gün,
– %60 üstü için 15 yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
İş gücünün büyük kısmını kaybeden bireyler, resmî rapor ile 1.800 gün prim üzerinden emekliliğe başvurabiliyor. Bu hak, sadece çalışamayacak durumda olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş iptal ediliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Bakım yükü taşıyan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu ek primler, emeklilik yaş hesabından eksiliyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı kazanıyor.
Uzun vadeli emeklilik planı
-
Emeklilik yaşınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik günlerinizi, borçlanma seçenekleriyle doldurun.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları inceleyin.
-
Çocuğunuz engelliyse, ek prim avantajlarından yararlanarak emeklilik sürenizi öne çekebilirsiniz.